سلف چیست؟ آشنایی با یکی از عناصر کلیدی الکترونیک

سلف چیست: یکی از المان‌های اساسی و پرکاربرد در دنیای الکترونیک است که به نام‌های مختلفی از جمله القاگر، چوک، کویل (coil) و راکتور (reactor) شناخته می‌شود. این قطعه الکترونیکی انرژی را به شکل میدان مغناطیسی در خود ذخیره می‌کند و نقش مهمی در عملکرد مدارهای الکتریکی ایفا می‌کند.

در این مقاله، به بررسی کامل سلف چیست و کاربردهای آن خواهیم پرداخت و به گونه‌ای سلف را معرفی خواهیم کرد که دیگر سوالی درباره آن برای شما باقی نماند.

متأسفانه، سلف در ایران به خوبی شناخته نشده است. اما در این آموزش پرچم ، مطالبی را برای شما بیان خواهیم کرد

تعریف سلف چیست؟

سلف، که با نام سیم‌پیچ نیز شناخته می‌شود، یک عنصر الکتریکی حیاتی است که به واسطه عملکرد منحصر به فرد خود در برابر تغییرات ناگهانی جریان، به ما امکان می‌دهد تا انرژی الکتریکی را به طور مؤثری ذخیره و مدیریت کنیم.

این وسیله الکتریکی از یک رسانا، معمولاً به شکل سیمی پیچیده، تشکیل شده است. هنگامی که جریانی که از این سیم‌پیچ عبور می‌کند دچار تغییر می‌شود، یک میدان مغناطیسی متغیر با زمان ایجاد می‌گردد. بر اساس قانون فارادی، این تغییر میدان مغناطیسی باعث القای ولتاژ درون رسانا می‌شود.

به عبارت دیگر، سلف چیست به عنوان یک ذخیره‌کننده انرژی عمل کرده و نقش مهمی در کنترل و تنظیم جریان و ولتاژ در مدارهای الکتریکی ایفا می‌کند. با درک این مفهوم، به راحتی می‌توانیم بگوییم که سلف چیست و چگونه به بهبود کارایی مدارهای الکتریکی کمک می‌کند.

تاریخچه سلف: سفر به دنیای مغناطیس و الکتریسیته

آشنایی با سلف چیست (القاگر) به قدمت علم مغناطیس و الکتریسیته برمی‌گردد. الکترون‌ها به طور ذاتی دارای میدان مغناطیسی هستند و این ویژگی، بخشی از ماهیت آن‌ها محسوب می‌شود. جریان الکتریکی ناشی از حرکت ذرات باردار، می‌تواند یک میدان مغناطیسی را ایجاد کند که نشان‌دهنده ارتباط عمیق میان الکتریسیته و مغناطیس است.

در سال 1819، هانس کریستین اورستد، دانشمند دانمارکی، اولین بار این ارتباط را کشف کرد. او متوجه شد که عقربه مغناطیسی در مجاورت سیم حامل جریان الکتریکی، از حالت طبیعی خود منحرف می‌شود. این کشف، دروازه‌ای برای درک بهتر سلف و پدیده‌های الکتریکی باز کرد.

حدود 12 سال بعد، مایکل فارادی مشاهده کرد که قطع و وصل جریان در یک مدار، در مدار دیگری که در نزدیکی آن قرار دارد، جریانی را ایجاد می‌کند. این پدیده به عنوان القای الکتریکی شناخته می‌شود و به توضیح چگونگی عملکرد سلف کمک شایانی کرد. ژوزف هانری، دانشمند آمریکایی، حدود 12 ماه پس از فارادی به نتایج مشابهی رسید، اما فارادی پیشگام در انتشار نتایج خود بود.

اورستد نشان داد که آثار مغناطیسی ناشی از حرکت بار الکتریکی است، در حالی که فارادی و هانری ثابت کردند که جریان می‌تواند از حرکت آهنربا تولید شود. در سال 1813، اورستد مقاله‌ای منتشر کرد که وجود میدان مغناطیسی در اطراف سیم حامل جریان را اثبات کرد. سپس فارادی ثابت کرد که یک نیروی محرکه الکتریکی در سیم‌پیچی که از چند دور سیم تشکیل شده است، ایجاد می‌شود.

لنز، دانشمند بزرگ، کشف کرد که این نیروی محرکه الکتریکی با تغییرات جریان مقابله می‌کند. در این مسیر، مفهوم سلف چیست به وضوح روشن شد و این عنصر الکتریکی به عنوان یکی از کلیدی‌ترین اجزای مدارهای الکتریکی شناخته شد.

با دوره تعمیرات برد پکیج، قدم به دنیای حرفه‌ای‌ها بگذارید و مهارت‌های لازم برای تبدیل شدن به یک تعمیرکار حرفه‌ای را به دست آورید!

سلف چیست: ساختاراجزای کلیدی و عملکرد

سلف، به عنوان یکی از عناصر اصلی در مدارهای الکتریکی، از اجزای خاصی تشکیل شده است که هر یک نقش مهمی در عملکرد آن ایفا می‌کنند. اکثر سلف‌ها از یک هسته مغناطیسی تشکیل شده‌اند که جنس آن معمولاً از آهن یا هیدرواکسید آهن است. جنس هسته به شدت بر خاصیت القاکنی سلف تأثیر دارد و می‌تواند کارایی آن را به طرز چشمگیری افزایش دهد.

علاوه بر هسته، سلف از یک سیم نیز تشکیل شده است که دور هسته پیچیده شده است. این سیم معمولاً از مس ساخته شده و در ایران به نام سیم مغناطیسی یا سیم لاکی شناخته می‌شود. این سیم دارای یک روکش بی‌رنگ و عایق است و به دلیل نازکی و خشکی آن، به راحتی قابل استفاده در طراحی‌های مختلف است. نوع این سیم معمولاً تک‌رشته‌ای است و ضخامت آن بر حسب میلی‌متر سنجیده می‌شود.

یک سلف می‌تواند با هسته یا بدون هسته باشد. اگرسلف چیست بدون هسته باشد، تنها از چند دور سیم تشکیل شده است. این ویژگی‌ها باعث می‌شود که سلف در مدارهای الکتریکی به‌طور مؤثر عمل کند و خواص مغناطیسی را به خوبی منتقل نماید.

فرمول ظرفیت سلف (خودالقایی):

زمانی که جریان از یک سیم‌پیچ عبور می‌کند، یک شار مغناطیسی در اطراف آن ایجاد می‌شود. این جریان باعث تولید شار مغناطیسی متناسب با مقدار آن می‌شود. تغییر در جریان نیز منجر به تغییر در شار مغناطیسی خواهد شد. طبق قانون فارادی، این تغییرات موجب تولید نیروی محرکه الکتریکی (EMF) در جهت مخالف می‌شود، به طوری که این نیروی تولیدی در برابر تغییر جریان عمل می‌کند.

در واقع، ضریب خودالقایی یا ظرفیت سلف، معیاری برای اندازه‌گیری مقدار نیروی محرکه الکتریکی تولید شده به ازای تغییر در جریان است. در یک سیم‌پیچ سلف، نسبت شار مغناطیسی ایجادشده به جریان گذرنده از سیم‌پیچ (I) به‌عنوان ظرفیت سلف یا اندوکتانس شناخته می‌شود. ظرفیت سلف (اندوکتانس)، توانایی این سیم‌پیچ برای ذخیره انرژی به‌صورت یک میدان مغناطیسی را نشان می‌دهد و با حرف L نمایش داده می‌شود.

یکای ظرفیت سلف و رابطه‌های کلیدی

سلف چیست، به عنوان یک عنصر الکتریکی حیاتی، دارای ظرفیت خودالقایی است که با هانری (H) اندازه‌گیری می‌شود. این واحد نمایانگر توانایی سلف در ذخیره انرژی در میدان مغناطیسی است. همچنین، شار مغناطیسی ایجاد شده توسط سلف بر حسب وبر (Wb) اندازه‌گیری می‌شود و جریان گذرنده از سیم پیچ سلف بر حسب آمپر (A) تعریف می‌شود.

تأثیر تعداد دورهای سیم پیچ بر شار مغناطیسی

یکی از نکات کلیدی در عملکرد سلف این است که هر چه تعداد دورهای سیم پیچ بیشتر شود، مقدار شار مغناطیسی نیز به نسبت افزایش می‌یابد. این افزایش به دلیل تشکیل میدان مغناطیسی قوی‌تر از تعداد بیشتر دورهای سیم در اطراف هسته مغناطیسی است.

اگر سیم پیچ سلف از N دور سیم تشکیل شده باشد، ظرفیت سلف (خودالقایی) می‌تواند از رابطه زیر محاسبه شود:

که در آن:

در یک میدان مغناطیسی یکنواخت ظرفیت سلف (خودالقایی) از رابطه زیر بدست می آید:

که در آن:

$L$ نمایانگر ظرفیت سلف (به هانری)
$N$ تعداد دورهای سیم پیچ
$μ$ نفوذپذیری مغناطیسی
$A$ مساحت مقطع هسته
$l$ طول هسته است.

از آنجایی که شار با جریان متناسب است پس خودالقایی فقط به شکل قطعه بستگی دارد. روابط خودالقایی برحسب نوع قطعه بصورت زیر است:

الف- سیم لوله:

ب-چنبره:

در این رابطه h ارتفاع یا ضخامت سطح مقطع، b شعاع بیرونی ترین دایره، a شعاع دایره داخلی، N تعداد دورهای سیم پیچ چنبره است.

واحد اندازه‌گیری ظرفیت سلف

ظرفیت سلف به عنوان یکی از ویژگی‌های کلیدی این عنصر الکتریکی، با واحد هانری (H) اندازه‌گیری می‌شود. این واحد نمایانگر مقدار انرژی است که سلف می‌تواند در میدان مغناطیسی خود ذخیره کند. هانری به عنوان یک واحد بزرگی شناخته می‌شود، بنابراین معمولاً از واحدهای کوچک‌تری مانند میکروهانری (µH) و پیکوهانری (pH) نیز استفاده می‌شود.

تجربه 10 ساله تعمیر برد پکیج به صورت کاملا رایگان

مقدار ظرفیت سلف به چه عواملی بستگی دارد؟

ظرفیت سلف طبق رابطه زیر:

الف-جنس هسته : سلف چیست: باعث افزایش میزان ذخیره سازی انرژی بوسیله سلف می شود. هسته ها از مواد مغناطیسی یا غیر مغناطیسی تشکیل شده اند. هسته ها با مواد مغناطیسی، میدان مغناطیسی قوی ایجاد می کنند که می تواند از سیم پیچ عبور کند و باعث بالا رفتن قابلیت نفوذپذیری شود. ضریب هسته را با µ نشان می دهند.

ضریب نفوذپذیری مواد را با µr نشان می دهند، و آنها را نسبت به ضریب نفوذپذیری هوا( µ₀) می سنجند و به صورت

µ=µr.µ₀نشان می دهند. در این رابطه μr برای مواد فرومغناطیس از 100 بزرگتر برای مواد غیرمناطیس 1 است. مقدار

µ₀دارای مقدار زیر است:

ب- طول سیم پیج: که با ظرفیت سلف رابطه عکس دارد. هر چه طول سیم پیچ بزرگتر باشد، ظرفیت سلف کوچکتر می شود.

پ- تعداد دورهای سیم پیچ : هر چه تعداد دورهای سیم پیچ بیشتر باشد ظرفیت سلف بیشتراست. تعداد دورهای سیم پیچ با ظرفیت سلف رابطه مستقیمی دارد.

چ- مساحت سطح مقطع هسته: هر چه مساحت سطح مقطع بیشتر باشد، ظرفیت سلف بیشتراست. مساحت سطح مقطع با ظرفیت سلف رابطه مستقیمی دارد.

فرمول ولتاژ و جریان سلف:

1-فرمول ولتاژ سلف:

سلف چیست: فرض کنید سیم‌پیچی با سطح مقطع $A$ و تعداد دورهای سیم‌پیچ $N$ جریان $I$ از آن عبور کند و طول این سیم‌پیچ را $L$ در نظر بگیریم. با عبور جریان از سیم‌پیچ، یک میدان مغناطیسی در اطراف آن ایجاد می‌شود.

چنانچه جریان عبوری از سیم‌پیچ تمایل به تغییر داشته باشد، سیم‌پیچ با تغییر جریان مخالفت می‌کند و این مخالفت به صورت ایجاد ولتاژی به نام ولتاژ القایی در سیم‌پیچ ظاهر می‌شود. این خاصیت سیم‌پیچ را خاصیت خودالقایی می‌نامند.

ولتاژ القایی از رابطه زیر بدست می آید:

مقدار ولتاژ ایجاد شده در دو سر سیم پیچ به مقدار ضریب خودالقایی (L) و تغییرات جریان نسبت به تغییرات زمان بستگی دارد. علامت منفی به معنی مخالفت با عامل به وجود آورنده ی جریان است.

در محاسبات از علامت منفی صرف نظر می کنند.

2-فرمول جریان سلف چیست :

فرمول جریان در یک سلف بصورت زیر می باشد:

برای بدست آوردن فرمول جریان سلف، از فرمول ولتاژ سلف انتگرال بگیریم به فرمول جریان سلف می رسیم.

انرژی ذخیره شده در سلف:

انرژی در یک سلف از رابطه زیر بدسته می آید:

رفتار سلف در جریان‌های DC و AC

سلف چیست: زمانی که جریان گذرنده از سلف افزایش می‌یابد و di/dt مثبت می‌شود، توان لحظه‌ای مثبت شده و انرژی در سلف ذخیره می‌شود. برعکس، اگر جریان گذرنده از سلف کاهش یابد و di/dt منفی شود، در این صورت انرژی در سلف مصرف می‌شود. این دو حالت، اصول اولیه عملکرد سلف را در مدارها نشان می‌دهند.

در مدارهای AC (جریان متناوب)، انرژی در سلف به طور متناوب ذخیره و تحویل داده می‌شود. این به این معناست که سلف می‌تواند انرژی را در زمان‌های مشخصی ذخیره کند و در زمان‌های دیگر آن را آزاد نماید. در مقابل، در مدارهای DC (جریان مستقیم)، چون جریان گذرنده ثابت است، تغییری در انرژی ذخیره‌شده رخ نمی‌دهد. بنابراین، می‌توان نتیجه‌گیری کرد که سلف در جریان‌های DC به صورت اتصال کوتاه عمل می‌کند (مانند یک سیم) و هیچ کاربردی از نظر ظرفیت سلفی ندارد. تنها کاربرد آن در این نوع مدارها می‌تواند به عنوان تنظیم‌کننده جریان یا صاف‌کننده جریان خروجی باشد.

دوره تعمیرات برد یخچال: به یخچال‌ها جان ببخشید و هنر تعمیر را به حرفه‌ای جدید تبدیل کنید!

سلف چیست: قطعه‌ای پسیو با ذخیره و تحویل انرژی

سلف چیست: را می‌توان به عنوان یک قطعه پسیو (Passive) در نظر گرفت، زیرا قادر است در مدار انرژی را هم ذخیره کند و هم تحویل دهد؛ اما نمی‌تواند انرژی تولید کند. در یک سلف ایده‌آل، انرژی به صورت نامحدود ذخیره شده و هیچ‌گونه تلفاتی رخ نمی‌دهد. به عبارت دیگر، در سلف‌های ایده‌آل، تلفات گرمایی یا اتلاف توان وجود ندارد.

با این حال، در سلف‌های واقعی، به دلیل وجود مقاومت‌های داخلی، بخشی از توان به شکل گرما از بین می‌رود. به همین دلیل، میزان انرژی‌ای که این نوع سلف‌ها می‌توانند ذخیره کنند، محدود است و از ایده‌آل فاصله دارد.

با توجه به این ویژگی‌ها، می‌توان درک بهتری از این داشت که سلف چیست و چگونه در مدارهای مختلف به کار می‌رود.

تفاوت‌های سلف ایده‌آل و سلف واقعی

سلف ایده‌آل تنها خاصیت خودالقایی دارد، به این معنا که هیچ مقاومت اهمی و خاصیت خازنی ندارد و انرژی را نیز تلف نمی‌کند. در چنین سلفی، انرژی به صورت کامل ذخیره می‌شود و هیچ تلفات انرژی‌ای رخ نمی‌دهد. بنابراین، سلف ایده‌آل به عنوان یک قطعه کاملاً پسیو عمل کرده و انرژی را بدون هیچ اتلافی در مدار ذخیره و تحویل می‌دهد.

اما سلف واقعی با سلف ایده‌آل متفاوت است. در سلف واقعی، علاوه بر خاصیت خودالقایی، مقاومت اهمی (ناشی از مقاومت سیم پیچ) و خاصیت خازنی نیز وجود دارد. این خاصیت خازنی به دلیل ایجاد میدان مغناطیسی بین دورهای سیم پیچ و هسته سلف ایجاد می‌شود که باعث اتلاف انرژی به شکل گرما می‌گردد. به خصوص در فرکانس‌های بالاتر از فرکانس کاری سلف، یک سلف واقعی ممکن است مانند مدار رزونانس عمل کند؛ این رفتار ناشی از خاصیت خازنی موجود در سلف واقعی است.

در سلف‌های واقعی، علاوه بر اتلاف انرژی در سیم پیچ، تلفات انرژی در هسته مغناطیسی سلف نیز وجود دارد. این تلفات به دلیل پدیده هیسترسیس در هسته مغناطیسی رخ می‌دهد که موجب کاهش کارایی سلف واقعی در مقایسه با سلف ایده‌آل می‌شود.

نکته مهم: سلف چیست؟

در اینجا اهمیت شناخت تفاوت‌های بین سلف ایده‌آل و سلف واقعی بیشتر مشخص می‌شود. شناخت این تفاوت‌ها به مهندسان و دانش‌پژوهان کمک می‌کند تا از سلف‌ها به درستی در مدارهای الکترونیکی استفاده کنند و بازدهی بهتری در طراحی‌های خود داشته باشند.

با رعایت اصول سئو و استفاده مکرر از کلیدواژه «سلف چیست»، این بخش از مقاله می‌تواند به طور مؤثرتری مخاطبان را جذب کند.

آشنایی با ویژگی‌های کلیدی سلف: از خودالقایی تا کیفیت عملکرد

۱- خودالقایی (Inductance):
خودالقایی سلف چیست یعنی توانایی آن برای ذخیره انرژی به شکل یک میدان مغناطیسی. به زبان ساده‌تر، این ویژگی سلف باعث می‌شود که سلف جلوی تغییرات ناگهانی جریان الکتریکی را بگیرد. هرچه خودالقایی سلف بیشتر باشد، مقاومت آن در برابر تغییرات جریان هم بیشتر است.

۲- ضریب کیفیت سلف (Quality Factor):
سیم‌پیچی که در سلف استفاده می‌شود، دارای مقداری مقاومت است که باعث می‌شود مقداری از انرژی الکتریکی به گرما تبدیل شود. این گرما باعث کاهش کیفیت سلف می‌شود.

ضریب کیفیت یعنی نسبت انرژی ذخیره‌شده در سلف به انرژی که به صورت گرما از دست می‌رود. هرچه مقاومت سیم‌پیچ کمتر باشد، ضریب کیفیت بالاتر است و سلف کارایی بهتری دارد. در واقع، ضریب کیفیت نشان می‌دهد که سلف چقدر خوب می‌تواند انرژی ذخیره کند و چقدر انرژی از دست می‌دهد.

در سلف ایده‌آل، هیچ انرژی به صورت گرما از بین نمی‌رود و تمام انرژی به‌طور کامل ذخیره می‌شود. اما در سلف‌های واقعی، مقداری از انرژی به‌خاطر مقاومت سیم‌پیچ از بین می‌رود و گرما تولید می‌شود.

ج-ماکزیمم فرکانس کاری (فرکانس رزونانس یا تشدید): طبق فرمول زیر راکتانس سلف با فرکانس رابطه مستقیمی دارد. هرچه فرکانس بالاتر باشد راکتانس سلف هم بیشتر می شود.

سلف چیست : این افزایش در راکتانس سلف تا فرکانس مشخصی مجاز است. افزایش بیش ازحد در فرکانس باعث می شود خازن هاي پراكنده در سلف ظاهر شده و راکتانس سلف كاهش مي يابد.

منحنی اندوکتانس سلف در مقابل فرکانس:

شکل زیر منحنی اندوکتانس (ظرفیت سلف) در مقابل فرکانس را نشان می دهد:

ناحیه 1، ناحیه ی کاری است که سلف مقدار ثابتی دارد و مطلوب است. ناحیه 2، مقدار اندوکتانس سلف با افزایش فرکانس، افزایش می یابد. تا به فرکانس رزونانس برسد. در این فرکانس ضریب کیفیت مقدار صفر دارد. ناحیه 3، سلف خاصیت خازنی از خود نشان می دهد. پس در ناحیه 1 و 2 سلف، خاصیت اندوکتانسی دارد و ناحیه 3 خاصیت خازنی دارد.

در فرکانس های بالاتر از فرکانس رزونانس سلف خاصیت خازنی از خود نشان می دهد. زیرا هر چه فرکانس افزایش یابد طول موج کاهش یافته و سلفی که در شار مغناطیسی از آن عبور می کند این خاصیت مغناطیسی باعث می شود سلف در فرکانس های بالاتر دارای خاصیت خازنی شود.

اندوکتانس چیست؟

اندوکتانس به مقاومت ذاتی سلف در برابر تغییرات جریان گفته می‌شود. وقتی جریانی به‌طور ناگهانی تغییر کند، سلف با این تغییر مخالفت می‌کند. این خاصیت به‌ویژه در جریان‌های متناوب (AC) خود را نشان می‌دهد، اما در جریان‌های ثابت (DC) این مقاومت وجود ندارد. اندوکتانس در واقع همان ویژگی سلف است که باعث می‌شود بتواند نوسانات و نویزهای جریان را صاف کند.

راکتانس چیست؟

راکتانس به مخالفت سلف با عبور جریان یا ولتاژ متناوب (AC) گفته می‌شود. این مخالفت به‌صورت یک مقاومت خیالی یا موهومی عمل می‌کند که واحد آن هم اهم است. به زبان ساده، راکتانس همان عملکرد مقاومت‌گونه سلف است، در حالی که اندوکتانس خاصیت ذاتی آن به شمار می‌آید.

تشبیه ساده:

اندوکتانس مانند دستگاه جوش است (یک خاصیت ذاتی و ایستا)، در حالی که راکتانس مثل عمل جوشکاری است (فعالیت و عملکرد).

انواع سلف:

الف- سلف مقاومتی (معمولی):

سلف‌های مقاومتی:

سلف چیست: یا همان سلف‌های معمولی از نظر ظاهری بسیار شبیه به مقاومت‌های الکتریکی هستند. این سلف‌ها مخصوص جریان‌های پایین طراحی شده‌اند و مقدار ظرفیت آنها براساس کدهای رنگی روی بدنه‌شان مشخص می‌شود. ظرفیت این نوع سلف‌ها معمولاً بین میلی‌هانری تا میکروهانری است.

کاربرد سلف‌های مقاومتی:

از این سلف‌ها بیشتر در مدارهایی استفاده می‌شود که جریان عبوری از آن‌ها کم باشد. به عنوان مثال، در مدارهای نوسان‌گر که جریان کاری پایین است، مثل مدارهایی که در کلکتور ترانزیستور جریان‌های میلی‌آمپری عبور می‌کند، سلف‌های مقاومتی بسیار کارآمد هستند.

تشخیص سلف مقاومتی (معمولی) از مقاومت:

ظاهر سلف مقاومتی (معمولی) شباهت زیادی به مقاومت دارد، بنابراین تشخیص این دو قطعه از یکدیگر با چشم ممکن است سخت باشد. برای تشخیص اینکه آیا قطعه مورد نظر سلف است یا مقاومت، می‌توانید از اهم‌متر استفاده کنید. اگر قطعه سلف باشد، هنگام تست با اهم‌متر، به دلیل مقاومت نزدیک به صفر آن، اهم‌متر بوق می‌زند و مقاومتی نشان نمی‌دهد. اما اگر قطعه مقاومت باشد، اهم‌متر مقدار مشخصی مقاومت را نشان می‌دهد.

سیم‌لوله:

سیم‌لوله یک سیم پیچیده به شکل استوانه است که معمولاً طول آن بیشتر از قطرش است. این نوع سیم‌پیچ‌ها به دلیل خاصیت خودالقایی‌شان در مدارهای الکتریکی مورد استفاده قرار می‌گیرند. یکی از مهم‌ترین کاربردهای سیم‌لوله، جلوگیری از تغییرات ناگهانی جریان است. در لحظه‌های ابتدایی تغییر جریان، سیم‌لوله به دلیل خاصیت خودالقایی خود مقاومت بسیار بالایی نشان می‌دهد، اما این مقاومت به سرعت کاهش یافته و در نهایت به صفر می‌رسد.

ج-تیروئید:

سلف چیست: تیروئیدی یا حلقوی دارای هسته فریت هستند. سیم پیچ مسی اطراف هسته پیچیده شده است. رنگ استاتیک کوره ای که با حرارت روی بدنه این سلف ها می چسبانند و بدنه این سلف ها رو عایق بندی می کنند. سلف های تیروئیدی ازنظر شار مغناطیسی مدار بسته هستند در نتیجه انتشار نویز در محیط اطراف ناچیز است. بنابراین در مداراتی که نویز انتشاری حائز اهمیت است از سلف تیروئیدی در مدار الکترونیکی استفاده می کنند.

هسته فریت سلف های تیروئیدی را از پودر آهن یا سایر موادی که سریع به اشباع نرود انتخاب می کنند. این نوع سلف ها برای صاف کردن جریان خروجی ترانسفورماتور و در مدارات فرکانس بالا کاربرد دارند.

آموزش تعمیر برد به صورت کاملا رایگان

دسته بندی سلف بر اساس نوع هسته:

سلف ها را معمولا براساس نوع هسته به کار رفته در آنها تقسیم بندی می کنند.

سلف با هسته هوا

سلف چیست با هسته هوا

به نوعی از سلف اشاره دارد که درون آن هیچ هسته‌ای وجود ندارد و فضا به‌طور کامل با هوا پر شده است. در بعضی موارد، ممکن است هسته‌ای از جنس پلاستیک یا سرامیک در آن وجود داشته باشد، اما به‌طور کلی این سلف‌ها به‌عنوان سلف‌های بدون هسته شناخته می‌شوند. برای ساخت این نوع سلف، از سیم‌های لاکی با قطر مشخص استفاده می‌شود که به دور یک پایه مته پیچیده می‌شوند و در نهایت مته از درون آن خارج می‌شود.

یکی از ویژگی‌های سلف با هسته هوا این است که به دلیل عدم وجود هسته، مسیر شار مغناطیسی منظمی ندارد و به همین دلیل ظرفیت القایی آن‌ها نسبت به سایر سلف‌ها کم‌تر است. برای جبران این کمبود، سلف‌های بدون هسته معمولاً دارای سیم‌پیچ‌های بزرگ‌تری هستند تا بتوانند شار مغناطیسی بیشتری ایجاد کنند.

کاربردها: سلف‌های با هسته هوا به‌طور خاص در فرکانس‌های بالا مانند گیرنده‌های رادیو و تلویزیون کاربرد دارند و همچنین می‌توانند در جلوگیری از تغییرات ناگهانی جریان مؤثر باشند. اگرچه این سلف‌ها راندمان کمی دارند و خاصیت سلفی آن‌ها پایین است، اما به‌دلیل اینکه هسته آن‌ها از هوا است، در هنگام کار داغ نمی‌شوند و این ویژگی آن‌ها را برای کاربردهای خاص بسیار مناسب می‌کند.

سلف چیست با هسته آهنی

سلف با هسته آهنی به نوعی از سلف‌ها اشاره دارد که درون آن‌ها از هسته‌ای آهنی استفاده شده است. این هسته به دلیل داشتن ضریب نفوذپذیری مغناطیسی بالا، ظرفیت القایی سلف را به‌طور قابل توجهی افزایش می‌دهد. به عبارت دیگر، هسته آهنی باعث می‌شود که این سلف‌ها بتوانند انرژی بیشتری را در خود ذخیره کنند و عملکرد بهتری داشته باشند.

قدرت و محدودیت‌ها: سلف‌های با هسته آهنی دارای قدرت بالایی هستند و به همین دلیل در کاربردهای مختلفی از جمله تراپیفورماتورها استفاده می‌شوند. با این حال، قدرت بالای آن‌ها در فرکانس‌های بالا محدود می‌شود. این محدودیت به دلیل وجود پدیده‌ای به نام هیسترسیس (پسماند مغناطیسی) و تلفات جریان در این سلف‌ها رخ می‌دهد. هیسترسیس به این معنی است که انرژی در حین فرآیند مغناطیسی به گرما تبدیل می‌شود و باعث کاهش کارایی سلف در فرکانس‌های بالا می‌گردد.

در نهایت، سلف‌های با هسته آهنی به دلیل کارایی و ظرفیت القایی بالایشان در بسیاری از کاربردهای الکتریکی و الکترونیکی مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما توجه به محدودیت‌های آن‌ها در فرکانس‌های بالا نیز ضروری است.

سلف با هسته فریت

سلف با هسته فریت نوعی سلف است که درون آن‌ها از فریت به عنوان هسته استفاده می‌شود. فریت، آلیاژی از اکسید آهن، روی، کروم، منگنز و نیکل است و به عنوان یک ماده فرومغناطیسی شناخته می‌شود. این نوع هسته‌ها دارای ضریب نفوذپذیری بالا و هدایت رسانایی کم هستند، که باعث بهبود کارایی سلف در شرایط خاص می‌شود.

کاربردها و مزایا: سلف‌های با هسته فریت معمولاً در فرکانس‌های بالا، تا چند مگاهرتز، مورد استفاده قرار می‌گیرند. هسته‌های فریت به طور قابل توجهی تلفات انرژی و خسارات فرکانس بالا را کاهش می‌دهند، که این ویژگی آن‌ها را برای کاربردهای الکترونیکی بسیار جذاب می‌سازد. با کاهش تلفات، این سلف‌ها قادر به ارائه عملکرد بهینه‌تری در مدارهای با فرکانس‌های بالا هستند.

به‌طور کلی، سلف‌های با هسته فریت گزینه‌ای مناسب برای استفاده در مدارهایی هستند که نیاز به عملکرد موثر و کاهش تلفات انرژی در فرکانس‌های بالا دارن

فریت چیست؟

فریت نوعی سرامیک است که در آن قطعات ریز آهن به کار رفته‌اند. این خاصیت به فریت این امکان را می‌دهد که در مجاورت میدان مغناطیسی به عنوان یک آهنربا عمل کند. در حقیقت، وقتی که آهن در معرض میدان مغناطیسی قرار می‌گیرد، به آهنربا تبدیل می‌شود. بنابراین، تکه‌های آهن که به‌صورت گسسته در فریت موجود هستند، تعداد زیادی آهنربای کوچک را تشکیل می‌دهند.

خاصیت حرارتی: یکی از مشکلاتی که ممکن است برای آهنرباها در فرکانس‌های بالا پیش بیاید، گرم شدن آنهاست. این گرم شدن ناشی از تغییرات قطب‌های N و S در آهنرباها است که می‌تواند به کاهش خاصیت مغناطیسی آن‌ها منجر شود. اما با استفاده از سرامیک دور تکه‌های آهنی در فریت، این مشکل تا حد زیادی برطرف می‌شود. سرامیک به آهن کمک می‌کند که دیرتر گرم شود و تغییر قطب‌های N و S سریع‌تر و مؤثرتر انجام گیرد. این امر باعث می‌شود که فریت در فرکانس‌های بالا بدون مشکل کار کند.

انواع سلف بر اساس شکل ظاهری:

سلف براساس شکل ظاهری به انواعی تقسیم می شود:

سلف‌های SMD

سلف چیست SMD (Surface-Mount Device) در طراحی و ساخت مدارات مخابراتی مانند فرستنده‌ها، گیرنده‌ها و مدارات مدولاتور کاربرد فراوانی دارند. این سلف‌ها به‌دلیل استفاده در مدارات فرکانس بالا، با ابعاد کوچک و جمع‌وجور طراحی شده‌اند تا به نیازهای فضا و کارایی پاسخ دهند.

ویژگی‌ها:

ضریب کیفیت بالا: این سلف‌ها دارای عملکرد بسیار خوبی هستند و می‌توانند انرژی بیشتری را ذخیره کنند.
قابلیت تحمل جریان بالا: سلف‌های SMD می‌توانند جریان‌های بالا را تحمل کنند، که این ویژگی برای کاربردهای مختلف ضروری است.
پاسخ فرکانسی دقیق: این سلف‌ها توانایی بالایی در پاسخگویی به تغییرات فرکانسی دارند و به همین دلیل در مدارات حساس بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند.

در سلف‌های SMD، سیم‌پیچ به‌صورت پیچیده شده روی یک قطعه فریت قرار دارد که به افزایش خاصیت القایی و کاهش تلفات کمک می‌کند. همچنین، نوعی دیگر از سلف‌های SMD وجود دارد که به شدت ریز هستند و این ویژگی آن‌ها را برای استفاده در مدارات فشرده و پیچیده مناسب می‌سازد.

سلف های SMD بسیار ریز در اندازه نانو هم موجودند. موردی که باید توجه داشت این است که برای استفاده از این نوع سلف ها در مدارات برای لحیم کاری بصورت دستی امکان پذیر نیست و باید با ماشین لحیم کاری شوند.

2-سلف های DIP:

این نوع سلف ها به سه شکل در بازار دیده می شوند:

سلف‌های ساده

اینسلف چیست در واقع سلف تیروئیدی هستند که در مطالب قبلی توضیحات مربوط به آن‌ها ارائه شده است. کاربرد این سلف‌ها عمدتاً در خروجی پاورهای سوئیچینگ می‌باشد.

وظیفه: سلف‌های ساده به‌عنوان یک عنصر مهم در مدارات سوئیچینگ عمل می‌کنند تا از تغییر ناگهانی جریان خروجی منبع تغذیه جلوگیری کنند. در صورتی که جریان خروجی منبع تغذیه دچار نوسان یا تغییر شود، این موضوع می‌تواند به مدارهایی که از آن منبع تغذیه انرژی می‌گیرند آسیب برساند و باعث سوختن آن‌ها شود

مقدمات الکترونیک را همین حالا شروع کنید و خود را به یک مهندس الکترونیک حرفه‌ای تبدیل کنید

سلف‌های بشکه‌ای

سلف‌های بشکه‌ای جزو سلف‌های با هسته پرکاربرد هستند و هسته آن‌ها معمولاً از فریت ساخته می‌شود. در نگاه اول، این سلف‌ها ممکن است شبیه خازن‌های الکترولیتی به نظر برسند، اما با دقت در جزئیات، تفاوت‌هایی در ظاهر آن‌ها مشهود است:

در خازن‌های الکترولیتی، یکی از پایه‌ها کوتاه‌تر از دیگری است، در حالی که در سلف‌های بشکه‌ای هر دو پایه دارای اندازه یکسان هستند.
بدنه خازن الکترولیتی به‌گونه‌ای طراحی شده که یک سمت آن پایه منفی را مشخص می‌کند و مقدار ظرفیت روی آن نوشته شده است، اما سلف بشکه‌ای چنین نشانه‌گذاری ندارد.

ویژگی‌ها و ساختار

این نوع سلف‌ها به دلیل فاصله هوایی (گپ هوایی) در دو طرف، به ندرت و یا به سختی به اشباع می‌رسند. میدان مغناطیسی در سلف‌های بشکه‌ای باز است و به همین دلیل ظرفیت‌های القایی کمتری دارند. سلف‌های بشکه‌ای معمولاً دارای دو پایه هستند که از یک سیم‌پیچ تشکیل شده‌اند. در برخی موارد، سلف بشکه‌ای از سه پایه تشکیل می‌شود و از دو نوع سیم‌پیچ بهره‌مند است که بیشتر به‌عنوان تراس (Transformers) از آن‌ها استفاده می‌شود.

کاربرد سلف بشکه‌ای

سلف‌های بشکه‌ای معمولاً در کنار اسیلاتورها یا نوسان‌سازها قرار می‌گیرند. همچنین، در منابع تغذیه قبل از چوک یا ترانسفورماتور قرار می‌گیرند تا تغییرات و القائات مغناطیسی را کنترل کنند.

با توجه به ویژگی‌ها و کاربردهای خاص این سلف‌ها، آن‌ها نقش مهمی در بهینه‌سازی عملکرد مدارات الکتریکی ایفا می‌کنند.

فریت بید (FB)

فریت بید (FB) یک المان الکتریکی پسیو است که در فرکانس‌های مختلف رفتار متفاوتی از خود نشان می‌دهد. در فرکانس‌های پایین، این المان شبیه به یک سلف با ضریب کیفیت بالا عمل می‌کند. اما در فرکانس‌های بالا، فریت بید رفتار متفاوتی از خود نشان داده و نقش مهمی در مدارهای الکترونیکی ایفا می‌کند.

فریت بید یک المان دوطرفه است؛ یعنی در فرکانس‌های پایین به‌عنوان یک حذف‌کننده نویز عمل می‌کند و به‌ویژه در مدارهایی که نویز‌های الکترومغناطیسی یا فرکانس بالا وجود دارند، بسیار مفید است.

کاربردهای فریت بید

از سلف‌های فریت بید معمولاً برای فیلتر کردن سیگنال‌ها و نویزهای ناخواسته در مدارهای الکترونیکی استفاده می‌شود. این سلف‌ها برای آمپرهای کم مناسب هستند و در بسیاری از بردهای الکترونیکی مانند مدارهای دیجیتال و مخابراتی کاربرد دارند.

آشنایی با سلف‌های متغیر: تنظیم دقیق مدارهای الکترونیکی با قابلیت‌های بی‌نظیر

سلف‌های متغیر از جمله قطعات الکترونیکی مهم هستند که با تغییر هسته آن‌ها می‌توان ضریب خودالقایی را تغییر داد. این سلف‌ها در مدارهای ارتباطی بی‌سیم، تطبیق امپدانس در ورودی و خروجی مدارها، تنظیم فرکانس در اسیلاتورهای کنترل‌شده با ولتاژ و تقویت‌کننده‌ها استفاده می‌شوند. با توجه به نوع کاربرد، سلف‌های متغیر به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:

سلف‌های متغیر به صورت گسسته
سلف‌های متغیر به صورت پیوسته

1. سلف‌های متغیر به صورت گسسته

این سلف‌ها درصد تنظیم بالایی دارند و معمولاً با سوئیچ‌ها یا میکرو رله‌ها قابل تنظیم هستند. یکی از مشکلات این سلف‌ها، افزایش تلفات مقاومتی به دلیل اتصال سوئیچ به بدنه سلف است، که باعث کاهش ضریب کیفیت می‌شود. همچنین، ابعاد نسبتاً بزرگ این سلف‌ها یکی دیگر از معایب آن‌ها به شمار می‌رود.

2. سلف‌های متغیر به صورت پیوسته

سلف‌های متغیر به صورت پیوسته از تغییرات القای متقابل به واسطه تغییر فاصله یا تغییر شار مغناطیسی استفاده می‌کنند. این نوع سلف‌ها به چهار دسته کلی تقسیم می‌شوند:

الف: سلف‌های گرمایی
ب: سلف‌های الکترومغناطیسی
ج: سلف‌های مغناطیسی
د: سلف‌های مکانیکی

هرکدام از این انواع سلف‌های متغیر دارای ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود هستند که بسته به نیاز مدار و نوع عملکرد انتخاب می‌شوند.

سلف های مورد استفاده در تلفن همراه (موبایل):

سلف هایی که در موبایل به کار می روند معمولا به رنگ مشکی، آبی و مسی هستند. به شکل مربع و مستطیل گاهی هم بشکل استوانه ای هستند. از هر دو طرف جریان را از خود عبور می دهند و فرقی نمی کند که از کدام طرف روی برد تلفن همراه نصب شود. سلف در مدارات تلفن همراه برای محافظت در برابر عبور جریان و ولتاژ زیاد و همچنین نویزگیر به کار می رود. روی برد تلفن همراه از سلف های زیراستفاده می شود:

1-سلف های مدار تغذیه: سلف هایی هستند که بین پایه مثبت باطری و مصرف کننده قرار می گیرند.
2-سلف های مدار آنتن : این سلف جهت تطبیق امپدانسی در مدار آنتن به کار می رود.
3-سلف های مدار صدا : این سلف ها جهت نویزگیری و صاف کردن صدا در مدار صدا بکار می رود.
4-سلف های مدار کانورتور: وظیفه افزایش ولتاژ و ذخیره جریان در زمان های قطع پالس pwm را دارند.
5-سلف های مدار رگولاتور: جهت صاف کردن ولتاژ DC در خروجی به کار می روند.

کاربردهای شگفت‌انگیز سلف در مدارهای الکترونیکی: از فیلتر تا موتور!

سلف‌ها یکی از مهم‌ترین اجزای مدارات الکترونیکی هستند که در بخش‌های مختلفی از طراحی مدارها مورد استفاده قرار می‌گیرند. بسته به میزان ذخیره‌سازی انرژی و فرکانس کاری، سلف‌ها برای کاربردهای متنوعی به کار می‌روند که در زیر به چند مورد از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

1- فیلتر

سلف می‌تواند به کمک خازن و مقاومت، سیگنال‌های ناخواسته را فیلتر کند. وقتی فرکانس بالاست، سلف می‌تواند مقاومت زیادی ایجاد کند و جلوی عبور آن را بگیرد. به همین دلیل، در مدارهای الکتریکی از سلف برای عبور دادن سیگنال‌های فرکانس پایین و جلوگیری از عبور سیگنال‌های فرکانس بالا استفاده می‌شود.

امپدانس چیست؟

امپدانس میزان مقاومت یک سلف یا خازن در برابر عبور جریان الکتریکی در حوزه فرکانس است.

ادمیتانس چیست؟

ادمیتانس معکوس امپدانس است. یعنی مقدار هدایت در مدار را نشان می‌دهد.

2- حسگر

سلف در برخی حسگرها برای تشخیص وجود فلزات یا اجسام مغناطیسی استفاده می‌شود. برای مثال، در دستگاه‌های فلزیاب یا سیستم‌های تشخیص ترافیک. این حسگرها با استفاده از تغییرات میدان مغناطیسی کار می‌کنند، اما برای اینکه بتوانند درست عمل کنند، جسمی که حس می‌شود باید خاصیت مغناطیسی داشته باشد.

3- ترانسفورماتور

ترانسفورماتورها با استفاده از چند سلف ساخته می‌شوند. این دستگاه‌ها برای تغییر ولتاژ در مدارهای الکتریکی به‌کار می‌روند. مثلاً برای کاهش یا افزایش ولتاژ در دستگاه‌ها از ترانسفورماتور استفاده می‌شود. یکی از معروف‌ترین کاربردهای آن‌ها در منابع تغذیه است، که ولتاژ ورودی را به ولتاژ مناسب برای دستگاه تبدیل می‌کند.

4- موتور

موتورهای الکتریکی برای تولید حرکت از سلف‌ها یا سیم‌پیچ‌ها استفاده می‌کنند. آن‌ها می‌توانند انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی (حرکت) تبدیل کنند. مثلاً موتوری که در کولر استفاده می‌شود، از همین سیم‌پیچ‌ها ساخته شده است و باعث می‌شود پره‌های کولر بچرخند.

5- ذخیره انرژی

سلف‌ها می‌توانند انرژی را به‌صورت میدان مغناطیسی ذخیره کنند. البته این انرژی تنها زمانی در دسترس است که جریان الکتریکی در مدار وجود داشته باشد؛ وقتی جریان قطع شود، انرژی ذخیره‌شده هم از بین می‌رود. این نوع سلف‌ها بیشتر در مدارهایی که نیاز به ذخیره موقت انرژی دارند، مثل منابع تغذیه، استفاده می‌شوند.

6- جلوگیری از جرقه

وقتی بعضی دستگاه‌ها را به برق وصل می‌کنید، ممکن است جرقه بزنند. اگر یک سلف در ورودی مدار قرار داده شود، می‌تواند جلوی این جرقه را بگیرد و از خطرات احتمالی جلوگیری کند.

رفتار سلف در جریان مستقیم و متناوب:

سلف در جریان مستقیم:

با توجه به مدار شکل زیر سلف را همراه با کلید و منبع تغذیه DC در مدار قرار می دهیم.

وقتی کلید را ببندیم. جریان در مدار برقرار می شود. این جریان از سلف می گذرد. به تدریج افزایش می یابد تا به مقدار ماکزیمم خود برسد. دراین حالت سلف شارژ شده و حداکثر انرژی در سلف ذخیره می شود. یک ولتاژ القایی در دو سر سیم پیچ ایجاد می شود. سلف همواره با تغییرات جریان مخالفت می کند و سعی می کند از طریق ولتاژ القایی در جهت مخالف، جریان را به مقدار قبلی برساند.

بنابراین اگر جریان سلف با زمان تغییر نکند ولتاژی در دو سر آن وجود نخواهد داشت یعنی سلف در منابع DC اتصال کوتاه می شود و مثل یک سیم عمل می کند.

به محض قطع کلید، انرژی ذخیره شده در آن نیز تخلیه می شود. رفتار سلف برخلاف خازن است. اگر خازن را از مدار جدا کنیم انرژی ذخیره در آن باقی می ماند. در حالی که سلف در هنگام قطع کلید انرژی ذخیره شده به سرعت تخلیه می شود.

در هنگام تخلیه ی انرژی سلف، ممکن است یک جرقه در نقطه ی که مدار قطع می شود، مانند کلید قطع و وصل به وجود آید. تخلیه ی انرژی سلف را دشارژ سلف نیز می گویند. علت جرقه زدن در واقع بخاطر مخالفت سلف با تغییر ناگهانی جریان داخلی خودش است.

سلف درجریان متناوب:

اگر سلف را با یک منبع AC مطابق شکل زیر ببندیم:

وقتی کلید بسته می شود منبع AC در مدار قرار می گیرد. جریانی در مدار برقرار می شود. این جریان از سیم پیچ می گذرد. سلف با این جریان مخالفت می کند. میزان مخالفت سلف با جریان گذرنده در مدار AC توسط مقاومت AC تعیین می شود. این مقاومت را راکتانس سلفی یا القایی می گویند. راکتانس سلفی را با Xl نشان می دهند و نشان دهنده مخالفت سیم پیچ با تغییر جریان در مدار AC است. در مدار AC سلفی خالص، مخالفت کامل زمانی رخ می دهد که جریان القاگر نسبت به ولتاژ، 90 درجه پس فاز (عقب تر) باشد.

اگر فرکانس منبع افزایش یا کاهش یابد نیروی محرکه الکتریکی القاشده توسط سلف به تناسب افزایش یا کاهش می یابد. شکل زیر نمودار ولتاژ و جریان را نشان می دهد.

مشاهده اختلاف فاز بین جریان و ولتاژ در سلف:

ولتاژ و جریان سلف، 90 درجه اختلاف فاز دارند. و جریان سلف 90 درجه نسبت به ولتاژش عقب تر (پس فاز) است. در این قسمت قصد داریم از طریق عملی این اختلاف فاز را مشاهده کنیم. برای اجرای عملی آن به وسایل زیر نیاز داریم:

1-اسیلوسکوپ دو کاناله
2-فانکشن ژنراتور
3-مقاومت اهمی 470 اهمی
4-سلف 100 میکروهانری
5-سیم رابط

برای بستن مدار مقاومت و سلف را با سیم رابط روی بردبرد می بیندیم. فانکشن ژنراتور را روی فرکانس 10 کیلوهرتز و دامنه 5 ولت سینوسی تنظیم می کنیم. پراب مشکی فانکشن ژنراتور را به کانال یک اسیلوسکوپ وصل می کنیم. پراب قرمز فانکشن ژنراتور رابه سر آزاد مقاومت وصل کرده و از آنجا بایک سیم رابط به کانال دو اسیلوسکوپ وصل می کنیم. برای مشاهده دو شکل موج بطور همزمان از کلید Dual اسیلوسکوپ را انتخاب کنید.

برای مشاهده دوره تعمیرات برد پکیج کلیک کنید
برای مشاهده دوره تعمیرات برد کولر گازی کلیک کنید
برای مشاهده دوره جامع الکترونیک ویژه بازار کار کلیک کنید
برای مشاهده دوره تعمیرپاور سوئیچینگ کلیک کنید

اگر دوست دارید این کار را به صورت عملی انجام دهیم و برای شما فیلم قرار دهیم، لطفا در بخش نظرات اعلام فرمایید تا برای شما آماده گردد.

اهمیت وجود سلف در مدار: چرا حذف آن می‌تواند به مدار آسیب بزند؟

سلف‌ها در مدارهای الکترونیکی نقش مهمی در کاهش نویز و ایجاد جریان پایدار دارند. به این صورت که وقتی سلف در مسیر مستقیم جریان قرار می‌گیرد، جریان از آن عبور کرده و میدان مغناطیسی ایجاد می‌کند. این میدان مغناطیسی کمک می‌کند تا نویزهای موجود در جریان کاهش یابند و در نهایت جریان بدون نویز از مدار عبور کند.

در حالتی که سلف در مسیر مستقیم جریان نباشد و در بخشی دیگر از مدار متصل به زمین قرار گیرد، نقش آن جذب امواج نویزی اطراف مدار است. سلف با ایجاد میدان مغناطیسی نویز را به زمین منتقل می‌کند و مدار از این امواج مزاحم پاکسازی می‌شود.

بنابراین، نبود سلف در مدار منجر به باقی ماندن امواج نویزی در آن می‌شود. این امواج می‌توانند به المان‌های حساس مدار آسیب بزنند و کارایی آن را به شدت کاهش دهند. به همین دلیل، وجود سلف در مدار نه‌تنها مفید بلکه ضروری است.

روش‌های اندازه‌گیری ظرفیت سلف: بررسی دقیق و کارآمد

سلف‌ها مانند دیگر قطعات الکترونیکی دارای ظرفیت هستند که باید به درستی خوانده شود تا از عملکرد صحیح مدار اطمینان حاصل کنیم. در ادامه به دو روش اصلی برای خواندن ظرفیت سلف می‌پردازیم:

1. تشخیص ظرفیت سلف از طریق کد رنگی

در سلف‌های مقاومتی معمولی، روی بدنه آن‌ها نوارهای رنگی قرار دارد که نشان‌دهنده ظرفیت سلف هستند. این نوارها معمولاً به صورت 4 یا 5 رنگ دیده می‌شوند.

روش خواندن سلف‌های 4 نوار رنگی:

نوار اول: نشان‌دهنده شماره رنگ است.
نوار دوم: شماره رنگ دوم را نشان می‌دهد.
نوار سوم: تعداد صفرهایی که باید به عدد اضافه شود را مشخص می‌کند.
نوار چهارم: درصد خطا یا تلرانس سلف را نشان می‌دهد.

عدد به‌دست‌آمده از این نوارها در واحد میکروهانری (µH) خوانده می‌شود.

روش خواندن سلف‌های 5 نوار رنگی:

نوار اول: نشان‌دهنده نظامی بودن سلف است.
نوار دوم و سوم: شماره رنگ را مشخص می‌کنند.
نوار چهارم: تعداد صفرهایی که باید اضافه شود را نشان می‌دهد.
نوار پنجم: درصد خطا یا تلرانس را مشخص می‌کند.

عدد نهایی نیز در واحد میکروهانری خوانده می‌شود.

2. اندازه‌گیری ظرفیت سلف با مولتی‌متر دیجیتالی

یکی دیگر از روش های اندازه گیری ظرفیت سلف با مولتی متر یا LCR می باشد. البته باید از مولتی متری استفاده کرد قابلیت اندازه گیری ظرفیت سلف را داشته باشد. برای انجام این کار تنظیمات دستگاه را در حالت محاسبه اندوکتانس قرار دهید. پس از اتصال پراب های مولتی متر به پایه های سلف بصورت اتوماتیک مقدار اندوکتانس روی صفحه نمایش داده می شود. بهتر است که فرکانس و ولتاژ را روی مقادیر کم تنظیم کنیم. فیلم پایین بصورت عملی نشان می دهد که چطور با مولتی مترظرفیت سلف را می توان اندازه گرفت.

روش‌های تست سلف: بررسی کامل و کاربردی

سلف‌ها نقش حیاتی در مدارهای الکترونیکی دارند و سالم بودن آن‌ها برای عملکرد صحیح مدار بسیار مهم است. در این بخش به روش‌های تست سلف، چه از طریق ابزار دقیق و چه از روی شکل ظاهری، پرداخته‌ایم.

آموزش دقیق و تخصصی تست رله: اسرار حرفه‌ای‌ها را کشف کنید

1. تست سلف با استفاده از اهم‌متر

سلف سالم علاوه بر ضریب خودالقایی (اندوکتانس) دارای مقاومت اهمی مشخصی است. با استفاده از اهم‌متر می‌توان مقاومت اهمی سلف را اندازه‌گیری کرد. اگر مقاومت اندازه‌گیری شده مطابق با مقدار معمول آن باشد، سلف سالم است؛ در غیر این صورت، سلف دچار خرابی شده است.

اگر اهم‌متر مقاومت صفر را نشان دهد: سلف سوخته و اتصال کوتاه دارد.
اگر اهم‌متر مقاومت بی‌نهایت را نشان دهد: سلف در یک یا چند نقطه قطع شده است.

2. تست سلف با مولتی‌متر

مولتی‌مترهایی که قابلیت تست دیودی یا تست بوق را دارند، برای تست سلف استفاده می‌شوند. با قرار دادن پراب‌های مولتی‌متر روی پایه‌های سلف، اگر صدای بوق ممتد شنیده شد، نشان از سالم بودن سلف است. در غیر این صورت، سلف خراب یا سوخته است.

3. تشخیص خرابی سلف از روی شکل ظاهری

یکی از راه‌های ساده تشخیص خرابی سلف، بررسی ظاهری آن است. اگر بدنه سلف یا قسمتی از آن سیاه شده باشد، نشان‌دهنده سوختن سیم‌پیچ‌ها و خرابی آن است. در مقایسه با خازن‌ها، سلف‌ها کمتر خراب می‌شوند و بیشتر مشکلات سلف مربوط به قطع شدن پایه‌های آن روی برد است.

در این مقاله با اهمیت سلف در مدارهای الکترونیکی و روش‌های تست و بررسی آن آشنا شدیم. سلف‌ها با ذخیره‌سازی انرژی به صورت مغناطیسی، امکانات گسترده‌ای را به مدارهای الکترونیکی اضافه می‌کنند. با توجه به نقش حیاتی سلف در مدار، توجه به سلامت آن در طراحی و تعمیرات بسیار مهم است.

امیدواریم این آموزش برای شما مفید بوده باشد. از شما دعوت می‌کنیم نظرات خود را با ما در میان بگذارید تا با استفاده از بازخوردهای شما، بتوانیم آموزش‌های بهتری را ارائه دهیم. پرچم از نظرات شما انرژی می‌گیرد!

پرچم: مرجع تخصصی آموزش تعمیرات بردهای الکترونیکی

پرچم یک سایت آموزشی معتبر است که به طور تخصصی در زمینه آموزش تعمیرات بردهای الکترونیکی فعالیت می‌کند. این وب‌سایت با ارائه دوره‌های متنوع، از جمله دوره‌های حضوری و آنلاین، به علاقه‌مندان و حرفه‌ای‌های این حوزه کمک می‌کند تا مهارت‌های لازم برای تعمیر بردهای الکترونیکی مختلف، از جمله بردهای ماشین لباسشویی، کولر گازی و سایر دستگاه‌های خانگی را کسب کنند.

دوره نقره ای

4.90 10 رای

1,700,000 تومان

دوره نقره ایی آموزش تعمیر برد، اولین قدم به سوی حرفه‌ای شدن در دنیای الکترونیک است. با دوره نقره‌ای پرچم، به دنیای شگفت‌انگیز تعمیر بردهای الکترونیکی وارد شوید