بلوک بندی و تعمیرات برد

بلوک بندی و عیب یابی برد

وقتی برد خرابی  به دست ما می رسد، از میان قطعات متعدد برد ما چگونه می توانیم قطعه خراب را پیدا کنیم؟ آیا ما باید از یک قسمت برد شروع کنیم و کلیه قطعات را تست کنیم تا به قطعه خراب برسیم؟. قطعا این روش مناسبی نیست زیرا نیاز به صرف زمان زیادی دارد. روش بهتری برای عیب یابی و تعمیر وجود دارد که از طریق بلوک بندی برد و احصاء عملکرد هر بلوک عیب های مربوط به برد را تشخیص و تعمیر کنیم. با این روش در حداقل زمان و به سهولت برد ها را میتوان عیب یابی و تعمیر کرد.

نمونه بلوک بندی برد پکیج

بردی را میخواهیم تعمیر کنیم، در اولین قدم باید برد را بلوک بندی کنیم. بلوک بندی یعنی بخش بندی برد. بطور مثال قسمتی از برد که شامل یک ترانس ، خازن، آی سی و اپتوکوپلر می باشد را ما می گوییم بلوک منبع تغذیه که وظیفه روشن نگهداشتن دستگاه را بر عهده دارد.

یک بخش دیگر بلوک بندی مربوط به قسمت محافظت یا فیلترهای EMI که این ها معمولا خراب نمی شوند و در قسمتی از این بلوک یک وریستور و فیوز قرار دارد که در نهایت این ها ممکن است خراب شوند.

یک سری رله روی برد داریم که وظیفه کنترل خروجی های برد را بر عهده دارند. بطور مثال اگر فن قرار است کار کند از طریق این رله ها فعال می شود. یا  کمپرسور اگر قرار است کار کند به وسیله این رله فعال می شود.

بخش دیگری در برد داریم که در آن سوکت های ریزی وجود دارد که با گذشتن از تعدادی مقاومت به میکرو متصل می شود. در این بخش سنسورها و یک سری آی سی های 16 پایه چه بصورت SMD  یا DIP وجود دارند.این ها معمولا بافر هستند یا تقویت کننده. این ها چکار می کنند؟ این ها اول خروجی های که چند زمانه یا چند حالته هستند مثل ست موتورها، نمایشگر ها. این ها وظیفه دارند اول موتور یا نمایشگر را راه اندازی کنند.

بردهای اینورتر هم بلوک بندی خاص خودشان را دارند. همانطور که در شکل زیر می بینید بلوک منبع تغذیه ، بلوک فن و قسمتی که هیت سینک قرار دارد مربوط به کمپرسور های اینورتر که سه سیم دارد . یک قسمت خازن دارد که بخش بانک خازنی اینورتر می باشد.

در دوره های مختلف پرچم این بلوک بندی ها به تفضیل شرح داده شده و نحوه تست قطعات هر بلوک نیز در کتاب “آموزش تعمیر بردهای الکترونیکی” بطور کامل آورده شده و می توانید با تهیه کتاب از سایت پرچم، تست این قطعات را یاد بگیرید. کتاب فوق العاده ای است که چاپ سوم آن در شرف اتمام است و در تدارک چاپ چهارم آن هستیم.

حالا بیایید با همدیگر عیب یابی را در برد تمرین کنیم. بطور مثال مشتری می گوید برد من خاموش است و کار نمی کند . وقتی این حرف زده می شود من می دانم که بلوک منبع تغذیه وظیفه  روشن کردن برد را دارد و متمرکز می شوم در این بلوک . در این بلوک چه قطعاتی خراب می شود؟ پاسخ یک قلقل است که می خواهم آن را برای شما فاش کنم. دقت کنید، اگر خازن در اینجا خراب شود باد می کند. یک خازن کوچک کمتر از 100 میکرو فارادی کنار آی سی سوئیچینگ است که در بیش از 50 درصد موارد این خازن خراب می شود و باعث می گردد که برد شما کار نکند. علاوه بر آن یک دیود شاتکی و این خازن های خروجی که در خروجی بردها قرار دارد که اگر آی سی سوئیچینگ بترکد و یا بسوزد شما زمانی که لامپ تست را به برد نصب می کنید لامپ روشن می شود .

وقتی به شما می گویند فن یا پمپ کار نمی کند یا یکی از اجزاء برد کار نمی کند شما سوکت آن را پیدا کنید، وقتی سوکت را روی برد پیدا کردید بین حدفاصل آن سوکت و میکرو یک مدار قرار گرفته است که حالا این مدار می تواند خراب شده باشد که شامل 2 یا 3 قطعه است.

بطور مثال سوکت فن، می تواند یکی از رله های روی برد که مربوط به فن است خراب باشد یا ترانزیستور راه اندازی رله ها یا در نهایت این ULN که این رله ها را فعال می کند خراب باشد که باعث شده فن کار نکند. پس اگر فن کار نمی کند شما باید به این قطعات توجه کنی. البته برخی از افراد با گذاشتن پیام و پست های توهین آمیز موافق این آموزش ها نیستند که البته به برخی از آنها حق می دهیم چون ممکن است از این طریق کسب در آمد می کنند که تا حدودی حق دارند معترض باشند. ولی من دوست دارم تجربیات خودم را در اختیار دیگران قرار دهم و با آنها به اشتراک بگذارم اگر چه این کار درامد چندانی برای من ندارد و درآمد اصلی من از راه های دیگر ی است ولی به لحاظ علاقه و عشقی که به این نوع کار دارم ، اقدام به تهیه این آموزش ها می کنم.

و اما ادامه آموزش، مشتری می گوید صفحه دیجیتال دستگاه برخی از دیجیتاش کار نمی کند یا کنترل را روبروش میگیریم کار نمی کند، این مشکل به این قسمت از برد که در تصویر زیر آمده مربوط می شود. این موارد که در اینجا توضیح می دهم بیشتر جنبه عمومی دارد و مباحث تخصصی را در دوره های تخصصی گفته ام که باید آنها را در دوره ها نگاه کنید .

وقتی مشتری می گوید دما اشتباه است یا اشتباه در قسمت دما است یا سنسور دما را تعویض کردم ولی باز کار نمی کند شما باید سوکت دما را پیدا کنید این سوکت از تعدادی مقاومت و خازن گذشته و در نهایت به میکرو رسیده که اگر ابتدا این دو یا سه مقاومت و خازن را عوض کنید درست می شود. یک نکته تجربی را اینجا به شما بگویم ، خیلی از مواقع قطعات سالم هستند ولی قلع مردگی یا شکستگی سوکت باعث شده برد خطای سنسور بدهد. اکثر مواقع خطاها ی E1-E2-E3 و F1-F2-F3 و از این دست خطاها مربوط به سنسور ها می باشد. این یک راز بود که گفتم حال کنی .

حال یک برد اینورتر را بررسی می کنیم که مشتری می گوید فن اینورتر کندانسور کار نمی کند . این سوکت (شکل زیر) که یک آی سی IDBT کنارش قرار دارد و شما با تعویض آن برد شما درست می شود. یا وقتی مشتری می گوید کمپرسور کار نمی کند باید به ماژول IDBT که مربوط به راه اندازی کمپرسور هست و ممکن است آن آی سی ترکیده باشد که با تعویض آن مشکل حل می شود. باز تکرار می کنم این مطالب مربوط به بخش مقدماتی و برای تازه کارها می باشد.

بعضی مواقع مشکل عدم ارتباط بین دو برد می باشد(برد بالا و پایین) در این حالت سوکت برد را روی برد اصلی پیدا می کنیم این سوکت با گذشتن از چند قطعه به میکرو رسیده . شما اگر این چند قطعه را تست یا تعویض کنی مشکل حل می شود.

پس اگر بردی مشکل دارد نمی آییم تمام قطعات را جارو کنیم و همه را تست کنیم.بطور مثال اگر نشان دادن دما مشکل دارد، سوکت آن را پیدا می کنیم و بین آن سوکت و میکرو قطعاتی وجود دارند که این ها را تست و یا تعویض می کنیم.

اگر میکرو برد سوخته باشد، وقتی شما برد را روشن می کنید و خروجی ولتاژ در منبع تغذیه داریم ولی میکرو داغ شده باشد، احتمال سوختن میکرو زیاد است و کاری هم نمی شود کرد. خلاصه هر چیزی را بود و نبود در سطح مقدماتی گفتم.

امیدوارم مطالب ارایه شده مورد استفاده شما قرار گیرد و در انجام تعمیرات موفق باشی.